W niedzielę, 13 listopada, o godz. 12:00 odbędzie się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej gen. bryg. Wiktora Thommée.
Wydarzenie odbędzie się przy Placu Inwalidów 4/6/8 tuż obok klatki, w której znajdowało się mieszkanie Generała.
Udział wezmą:
- Joanna Breza, wnuczka gen. bryg. Wiktora Thommée.
- płk dypl. dr inż. Piotr Waniek, dowódca 9 Brygady Wsparcia Dowodzenia Dowództwa Generalnego RSZ im. gen. dyw. Wiktora Thommée
- Paweł Michalec, burmistrz Dzielnicy Żoliborz m.st. Warszawy oraz jego zastępcy Renata Kozłowska i Agata Marciniak-Różak;
- Piotr Żbikowski, wiceprzewodniczący Komisji Infrastruktury i Inwestycji Rady m.st. Warszawy
- Radni Dzielnicy Żoliborz m.st. Warszawy;
Wiktor Thommée
Ur. 30 grudnia 1881 w Święcianach, zm. 13 listopada 1962 w Warszawie.
Generał brygady Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się w Święcianach na Wileńszczyźnie w rodzinie pochodzenia francuskiego Edwarda i Józefy z Egertów. Był starszym bratem Pawła (1888–1940), majora piechoty Wojska Polskiego, komendanta PKU Grodzisk.
Kształcił w Święcianach oraz w Lidzie i Dyneburgu. Ukończył szkołę realną w Petersburgu w 1900[3]. W 1901 wstąpił do szkoły oficerskiej (Владимирское военное училище[4]) w Petersburgu, którą ukończył w 1904. Będąc podporucznikiem, otrzymał przydział do 124 Woroneżskiego pułku piechoty (był młodszym oficerem 10 kompanii dowodzonej przez Polaka kpt. Leona Berbeckiego), z którym wziął udział w wojnie rosyjsko-japońskiej 1904–1905. Dwukrotnie ranny, przez dłuższy czas przebywał w szpitalu, po czym podjął studia w Wyższym Instytucie Handlowym w Charkowie, zaliczając pięć semestrów. W latach 1912–1914 był słuchaczem w Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego w Petersburgu. Od 17 lipca 1914 dowodził najpierw 9 kompanią 276 Kupiańskiego pułku 69 dywizji piechoty (rezerwowy pułk z 124 Woroneżskiego pułku 31 dywizji piechoty), a następnie batalionem 276 Kupiańskiego pułku. W 1916 został mianowany starszym adiutantem gen. sztabu 47 Korpusu na Froncie Rumuńskim.
Od 25 września 1918 był na Kubaniu oficerem operacyjnym, a od 9 listopada – p.o. szefa sztabu Wojska Polskiego na Wschodzie. Następnie pełnił funkcję kwatermistrza, I oficera sztabu oraz p.o. szefa sztabu 4 Dywizji Strzelców Polskich dowodzonej przez gen. Lucjana Żeligowskiego.
Po powrocie do kraju z dywizją gen. Lucjana Żeligowskiego, przeformowanej na 10 Dywizję Piechoty, od czerwca 1919 był szefem sztabu tej dywizji. Od 22 sierpnia 1919 pełnił kolejno funkcje: szefa Oddziału III Sztabu Frontu Południowo-Zachodniego, Frontu Mazowieckiego i 1 Armii. 17 czerwca 1920 objął dowództwo 28 pułku Strzelców Kaniowskich, a następnie XIX i XX Brygady Piechoty. 10 sierpnia 1921 objął funkcję szefa sztabu Okręgu Generalnego Brześć Litewski. 20 października 1922 został I oficerem sztabu Inspektoratu Armii nr III w Toruniu. W 1923 ukończył kurs informacyjny dla wyższych dowódców przy Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, a w 1924 – w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych. 15 sierpnia 1924 powierzono mu dowodzenie 15 Dywizją Piechoty w Bydgoszczy. W 1926 został skierowany do Francji na kurs wyższych dowódców, po czym ponownie objął poprzednie stanowisko. Od 24 listopada 1934 do 16 lutego 1938 był dowódcą Okręgu Korpusu nr VIII w Toruniu, po czym do 1 września 1939 dowodził Okręgiem Korpusu nr IV w Łodzi. W czasie pobytu na Pomorzu generał zaskarbił sobie znaczną popularność społeczeństwa, pomimo apodyktycznego podejścia w stosunku do niektórych podwładnych oraz prób wpływania na kształt treści ukazujących się w lokalnych mediach.
W okresie II RP został osadnikiem wojskowym w powiecie brzeskim.
1 września 1939 objął dowództwo Grupy Operacyjnej „Piotrków”, wchodzącej w skład Armii „Łódź” (6 września przemianowana na Grupę Operacyjną gen. Thommée). 7 września objął dowództwo nad Armią „Łódź” i skierował się ku Warszawie.
Po ciężkich walkach i nieudanej próbie przebicia się do Warszawy, generał podjął decyzję o skierowaniu Armii do Twierdzy Modlin. 13 września w Ołtarzewie odniósł lekką ranę od ostrzału niemieckiej artylerii, co jednak nie przeszkodziło mu w dotarciu jeszcze tego samego dnia wraz z podległymi oddziałami do punktu docelowego, gdzie przejął zadanie obrony twierdzy. Od 18 września trwały ataki na Modlin. 29 września, w związku z wyczerpaniem zapasów żywności, wody, lekarstw i amunicji zdecydował się na kapitulację. Akt kapitulacji przewidywał, że żołnierze nie będą traktowani jako jeńcy, lecz po złożeniu broni zostaną zwolnieni do domów, czego Niemcy nie dotrzymali i zwolnili żołnierzy dopiero w połowie listopada.
Mimo honorowych warunków kapitulacji Modlina, 7 listopada 1939 został aresztowany przez Niemców. Przebywał w kilku obozach jenieckich, m.in. w Königsteinie, Hohnsteinie, Johannisbrunnie, Murnau oraz w Dössel, gdzie 27 września 1944 został ranny w wyniku zbombardowania obozu. Próbował ucieczki. Po wyzwoleniu przedostał się do Wielkiej Brytanii.
Od kwietnia 1945 służył w Polskich Siłach Zbrojnych, lecz bez przydziału. W styczniu 1947 powrócił do Polski, gdzie zamieszkał u rodziny w Toruniu. Formalnie został przyjęty do wojska i przeniesiony w stan spoczynku, lecz bez zaopatrzenia emerytalnego. Żył w nędzy w Gdyni, czasowo pracując jako dozorca domu. Dopiero po osobistym wstawiennictwie marszałka Konstantego Rokossowskiego uzyskał należytą emeryturę i przedwojenne mieszkanie w Warszawie.
Został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 29-półkole I-11)[11].
Thommée był ewangelikiem. Był żonaty z Niwą z domu Bem, miał jedno dziecko – córkę Wiolantę.
W ocenie podwładnych Generał Thommée dał się poznać jako człowiek o niesłychanej energii i żołnierskim fasonie. Nie widać było po generale jakiegoś załamania się, a przeciwnie, podnosił nas wszystkich na duchu, wierząc, że sytuacja wcale nie jest beznadziejna, a kryzys wojny będzie opanowany.
Źródło: Wikipedia.
